TÌM HIỂU VỀ CÁC LOẠI VAN BƯỚM LÀ GÌ

1. Van bướm là gì?

Van bướm là một loại van công nghiệp được sử dụng để điều tiết và đóng mở dòng chảy của chất lỏng, khí hoặc hơi trong hệ thống đường ống. Tên gọi "van bướm" bắt nguồn từ hình dạng cánh van giống như cánh bướm – mỏng, tròn và xoay quanh trục cố định.

Van bướm hoạt động bằng cách xoay đĩa van (cánh bướm) một góc 90 độ để mở hoặc đóng dòng chảy. Nhờ vào thiết kế đơn giản, gọn nhẹ và khả năng vận hành linh hoạt, van bướm được ứng dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau như: xử lý nước, hóa chất, dầu khí, thực phẩm, dược phẩm, HVAC, v.v.

2. Cấu tạo van bướm

Một chiếc van bướm tiêu chuẩn bao gồm các bộ phận chính sau:

2.1. Thân van (Body)

Là phần khung chính của van, thường được làm từ gang, inox, thép, nhôm hoặc nhựa. Thân van kết nối với đường ống thông qua các kiểu mặt bích, wafer hoặc lug.

2.2. Đĩa van (Disc)

Đĩa van hay còn gọi là cánh bướm, là bộ phận tiếp xúc trực tiếp với dòng chảy. Khi xoay đĩa, nó sẽ điều chỉnh trạng thái mở – đóng của van. Đĩa có thể làm bằng inox, gang mạ, nhựa hoặc các hợp kim chống ăn mòn.

2.3. Trục van (Stem/Shaft)

Là thanh kim loại kết nối giữa tay quay (hoặc bộ điều khiển) và đĩa van. Trục truyền lực để xoay đĩa van.

2.4. Gioăng làm kín (Seat)

Gioăng giúp đảm bảo độ kín của van khi đóng, tránh rò rỉ lưu chất. Vật liệu gioăng thường là cao su EPDM, NBR, PTFE, hoặc Viton, tùy vào môi trường sử dụng.

2.5. Bộ điều khiển (Actuator)

Gồm các dạng như: tay gạt, tay quay vô lăng, bộ điều khiển điện hoặc khí nén. Đây là phần giúp người dùng điều chỉnh van theo ý muốn.

3. Nguyên lý hoạt động của van bướm

Van bướm hoạt động dựa trên nguyên lý xoay đĩa van quanh trục cố định. Khi điều khiển van, đĩa sẽ xoay:

• 0° (van mở hoàn toàn): Dòng chảy lưu thông tối đa.

• 90° (van đóng hoàn toàn): Đĩa chắn ngang dòng, ngăn lưu chất.

• Góc xoay trung gian (van mở một phần): Điều tiết lưu lượng theo nhu cầu.

Van bướm có ưu điểm đóng mở nhanh, nhẹ và có thể điều tiết dòng chảy tương đối chính xác.

4. Các loại van bướm phổ biến hiện nay

Van bướm được phân loại dựa trên nhiều tiêu chí như: cơ cấu vận hành, vật liệu chế tạo, kiểu kết nối, mục đích sử dụng, áp lực – nhiệt độ vận hành…

4.1. Phân loại theo cơ cấu vận hành

a. Van bướm tay gạt

Dùng tay gạt để điều khiển đĩa van. Thích hợp cho đường ống nhỏ, dễ vận hành.

b. Van bướm tay quay (vô lăng)

Dùng tay quay kết hợp hộp số trợ lực để điều khiển van, thường dùng cho đường ống lớn, áp lực cao.

c. Van bướm điều khiển điện

Tích hợp motor điện để vận hành van từ xa, có thể kết nối hệ thống tự động hóa. Dòng van này phổ biến trong nhà máy xử lý nước, hệ thống HVAC.

d. Van bướm điều khiển khí nén

Sử dụng áp lực khí nén để vận hành van, cho tốc độ đóng mở nhanh và chính xác. Thường dùng trong nhà máy thực phẩm, hóa chất, dược phẩm.

4.2. Phân loại theo kiểu kết nối

a. Van bướm wafer (kẹp giữa)

Là loại phổ biến nhất, kẹp giữa hai mặt bích đường ống, tiết kiệm chi phí lắp đặt.

b. Van bướm lug

Có tai bắt bu lông, giúp lắp van cố định mà không cần tháo toàn bộ hệ thống.

c. Van bướm mặt bích (flanged)

Kết nối trực tiếp bằng mặt bích, đảm bảo độ kín và chịu áp cao hơn.

4.3. Phân loại theo vật liệu chế tạo

a. Van bướm gang

Giá rẻ, phổ biến trong các hệ thống nước sạch, PCCC, HVAC.

b. Van bướm inox

Chịu ăn mòn tốt, phù hợp với hóa chất, thực phẩm, nước biển.

c. Van bướm nhựa

Nhẹ, chống ăn mòn hóa học tốt, dùng trong ngành xi mạ, xử lý hóa chất.

4.4. Phân loại theo chức năng đặc biệt

a. Van bướm kín khí, kín nước

Đảm bảo độ kín tuyệt đối, không rò rỉ, thường dùng cho hệ thống khí nén và nước áp cao.

b. Van bướm chịu nhiệt

Vật liệu chịu được nhiệt độ lên đến 200-300°C, sử dụng cho hơi nóng, dầu nóng.

c. Van bướm phòng cháy chữa cháy (PCCC)

Được sử dụng trong hệ thống sprinkler, phòng cháy chữa cháy tự động.

5. Ưu điểm và nhược điểm của van bướm

Ưu điểm

• Thiết kế nhỏ gọn, tiết kiệm không gian lắp đặt.

• Trọng lượng nhẹ, dễ vận chuyển và lắp đặt.

• Giá thành rẻ hơn các loại van khác cùng kích thước.

• Đóng/mở nhanh chóng, phù hợp với hệ thống yêu cầu vận hành liên tục.

• Dễ dàng bảo trì, sửa chữa.

Nhược điểm

• Không thích hợp cho môi trường có cặn bẩn lớn hoặc áp suất quá cao.

• Có thể tạo áp lực trở lại do đĩa nằm trong dòng chảy.

• Một số loại van không đảm bảo độ kín tuyệt đối khi sử dụng cho khí nén áp cao.

6. Ứng dụng thực tế của van bướm

Van bướm được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực:

• Xử lý nước sạch – nước thải: Van bướm gang hoặc nhựa thường được dùng do giá thành rẻ và chống ăn mòn tốt.

• Ngành hóa chất – xi mạ: Dùng van bướm nhựa hoặc inox để chống ăn mòn.

• Ngành dầu khí – năng lượng: Dùng van bướm thép, inox chịu nhiệt và áp lực cao.

• Ngành thực phẩm – dược phẩm: Van bướm inox vi sinh, đảm bảo an toàn vệ sinh.

• Hệ thống HVAC: Van bướm điều khiển điện, khí nén, giúp tự động hóa điều chỉnh lưu lượng.

• Hệ thống phòng cháy chữa cháy: Van bướm PCCC với tay gạt hoặc tay quay.

7. Cách lựa chọn van bướm phù hợp

Để chọn đúng loại van bướm cho hệ thống của bạn, cần lưu ý các yếu tố sau:

7.1. Kích thước đường ống

Xác định chính xác đường kính danh nghĩa (DN) để chọn van tương ứng.

7.2. Áp suất và nhiệt độ làm việc

Chọn van có khả năng chịu được áp lực và nhiệt độ môi trường.

7.3. Môi chất sử dụng

Chất lỏng, khí, hơi, hóa chất… sẽ ảnh hưởng đến vật liệu làm van.

7.4. Kiểu điều khiển

Chọn tay gạt, tay quay, điện hoặc khí nén tùy vào nhu cầu sử dụng và mức độ tự động hóa.

7.5. Ngân sách

Cân nhắc giữa chi phí đầu tư ban đầu và độ bền của thiết bị.

8. Lưu ý khi lắp đặt và vận hành van bướm

• Đảm bảo van đặt đúng chiều dòng chảy.

• Không siết quá chặt bulông ở các van wafer.

• Tránh va đập cơ học vào đĩa van khi lắp đặt.

• Kiểm tra gioăng làm kín trước khi đưa vào sử dụng.

• Định kỳ bảo dưỡng, bôi trơn trục van và vệ sinh gioăng.

9. Địa chỉ mua van bướm uy tín – VANKIMPHAT.COM

Van Kim Phát là đơn vị hàng đầu trong lĩnh vực cung cấp van công nghiệp tại Việt Nam. Chúng tôi chuyên phân phối các loại van bướm chính hãng từ Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Châu Âu… với cam kết:

• Sản phẩm chính hãng, đầy đủ CO-CQ.

• Giá tốt cho khách hàng mua số lượng lớn.

• Hàng sẵn kho tại TP.HCM, giao nhanh toàn quốc.

• Tư vấn kỹ thuật tận tình, hỗ trợ lựa chọn van phù hợp.

• Bảo hành 12-24 tháng, đổi mới nếu lỗi kỹ thuật.

Liên hệ ngay với Van Kim Phát để được tư vấn – báo giá van bướm tốt nhất:

• Hotline: 0978 67 12 12

• Website: vankimphat.com

10. Kết luận

Van bướm là dòng van công nghiệp linh hoạt, giá thành hợp lý và dễ sử dụng. Việc hiểu rõ về cấu tạo, phân loại, ứng dụng và cách chọn van bướm sẽ giúp bạn đưa ra lựa chọn đúng đắn cho hệ thống của mình. Nếu bạn đang cần mua van bướm chất lượng với giá cạnh tranh, đừng ngần ngại liên hệ với Van Kim Phát để nhận tư vấn và hỗ trợ tốt nhất.